کارکرد رجز و رجز خوانی در شاهنامه و گرشاسب نامه

Authors

کتایون مرادی

katayoon moradi محمود صلواتی

mahmood salavati

abstract

رجز نوعی گفتگو در میدان جنگ است در قالب دو تا هفت بیت که در آن ها رجزخوان به شکل سؤال و جواب به مفاخره، تحقیر دشمن،حدیث نفس و....می پردازد. بن مایه اصلی رجزها یا نازش به اصالت گوهر و نژاد است یا به هنر، یعنی کسب تجربه در زمینه های گوناگون مانند جنگاوری،دشمن شکنی، کاربرد فنون و حیله های رزمی و استفاده از ابزارهای جنگی. در حقیقت رجز یکی از ترفندهای مهم روانی غلبه بر دشمن به حساب می آید. نگارندگان در این پژوهش به بررسی وتحلیل انواع رجزهایی پرداخته اند که از سوی پهلوانان و جنگاوران شاهنامه فردوسی و گرشاسب نامه اسدی طوسی در آغاز نبردها بیان شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تطبیقی رجز در شاهنامه و شعرِ دفاع مقدّس

رجز به‌عنوان تاکتیکِ جنگی، سخنانی است که از دیرباز در میدانِ مبارزه برای تضعیفِ دشمن و تقویتِ روحیه­ خود بیان می­شده است. از جمله موضوعات مشترک در شاهنامه و شعرِ دفاع مقدّس رجز و رجزخوانی است که برجسته­ترین مشخصه آثار حماسی و قهرمانی محسوب می­شود. در این نوشتار به مطالعه­ تطبیقیِ موضوعِ رجز در شاهنامه و شعرِ دفاع مقدّس پرداخته­ایم تا مشخّص شود که در چه جنبه­هایی با هم شباهت دارند و تفاوتِ آنها نیز به چه جن...

full text

شگفتی‌های هند در " گرشاسب نامه اسدی" و "شاهنامه فردوسی"

شبه‌قارة هند که امروز شامل چند کشور است بزرگترین شبه قارةموجود در جهان و دومین کشور پرجمعیت پس از چین است و تمدن آن یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های بشری می‌باشد.جمعیت فراوان،تنوع ادیان، آب وهوا، گیاهان ، جانوران و...  سبب به وجود آمدن پدیده­های شگفت­انگیز در هند شده است؛ از­ این­رو از دیرباز این کشور را سرزمین عجایب نامیده اند. فردوسی و اسدی نیز در آثار خود همواره به شگفت بودن این سرزمین اشاره داشته...

full text

تصویرآب در رجز آیینه داران کربلا

عاشورا، عرصۀ نمایش ­عبودیّت، وفا، ایثار، عشق، وصال، آب، عطش، رجز، نبرد، دفاع، جوانمردی، عطوفت، شهادت، اسارت و همۀ­ زیبایی­ها از یک­سو و همۀ کینه­ها و زشتی و پلشتی­ها از سوی دیگر است. عرصه­هایی که می­توان، هر کدام از آن­ها را به طور­عمیق، مورد بررسی قرار داد. این مقاله به موضوع رجز می­پردازد. ابزاری که در زمان ­قدیم، در میدان جنگ، برای تضعیف ­نیروی ­دشمن، مورد استفاده قرار می­گرفت. توجّه به رجز، ا...

full text

جایگاه رجز در شعر دفاع مقدّس

سرزمین ایران، همواره سرزمین حماسه، دلیریو شجاعت بوده‏است. حماسه‌های ملّی - مذهبی فراوان در اعصار گذشته و حال در خصوص تکریم قهرمانان ملّی - مذهبی به نظم در‏آمده و پهلوانی‌ها، رشادت‌ها، آرمان‌ها و خواست‌های ایرانیان را توصیف کرده‏اند. ادبیّات پایداری (که شعر دفاع مقدّس، گونه‏ای از آن است) شاخه‌ای از درخت تنومند ادبیّات حماسی است که در هر روزگاری به شیوۀ خاصی نمود می‌یابد. اگرچه بین سروده‌ها با درون­م...

full text

بررسی رجز در شاهنامه فردوسی و حمله حیدری

حماسه یکی از انواع ادبی است و به معنای شرح دلاوری های یک قوم است که در راه اهداف گروهی و خواسته های هماهنگشان انجام می شود. یکی از مسائلی که در حماسه مطرح است ، رجز خوانی هایی است که به صورت گفتگوی شفاهی یا کتبی بین پهلوانان و حریفان رد و بدل می شود و قصد آن شناساندن خود یا نژاد و نسب خود و بیان دارایی ها و به طور کلی میزان توانمندی های خویش است در برابر حریف که هدف اصلی از ذکر همه ی این موار...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی

جلد ۴، شماره ۱۳، صفحات ۳۱-۴۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023